Medal Prezydenta Gdańska dla Georga Laue

Uroczystość wręczenia medalu odbyła się 20 listopada podczas wernisażu wystawy „Bursztynowe Skarby XVI-XVIII wieku. Nowa Kolekcja Muzeum Bursztynu w Gdańsku". Kolekcja Georga Laue gromadzona była od lat międzywojennych XX w. przez jego ojca i dziadka. W tym czasie stała się jedną największych prywatnych kolekcji dawnej sztuki bursztynniczej w Europie. Wyrazem uznania dla ich zbioru było wypożyczenie części kolekcji na prestiżową wystawę bursztynu ,,Bernstein für Thron und Altar" prezentowaną od 5 października 2005 r do 29 stycznia 2006 r. w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu i powierzenie Georgowi Laue funkcji kuratora gościnnego.

W 2006 roku Georg Laue wystawił swoją kolekcję na sprzedaż. Pojawienie się na rynku antykwarycznym tak unikatowych obiektów stanowiło niepowtarzalną okazję. Przedmioty te idealnie wpisują się w program merytoryczny Muzeum Bursztynu. Wszystkie eksponaty są najwyższej klasy, posiadają charakterystyczne dla gdańskich wyrobów cechy, takie jak: wspaniała harmonia rzadkich odmian bursztynu, łączenie z reliefami z kości słoniowej, zastosowanie wykwintnych, zapomnianych dzisiaj technik dekoracyjnych. Reprezentują różne przykłady wyrobów bursztynowych - od sztuki sakralnej poprzez użytkową do wyrafinowanych prezentów dyplomatycznych, tym samym pokazując możliwości gdańskich mistrzów. Na wystawie w gdańskim Muzeum prezentowanych jest kilkanaście obiektów już pozyskanych do zbiorów Muzeum Bursztynu oraz zabytki wypożyczone z kolekcji Kunstkammer Georg Laue. Środki na zakup obiektów pochodzą z dotacji Miasta Gdańsk, projekt był dwukrotnie dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Bursztyn jest materiałem niezwykle kruchym i nietrwałym, pod wpływem światła i temperatury ulega zwietrzeniu, dlatego zabytków sztuki dawnej z tego materiału zachowało się niewiele i osiągają bardzo wysokie ceny.

Obecnie jedynie Muzeum Bursztynu, Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska posiada kolekcję obiektów związanych ze złotym okresem bursztynnictwa w Gdańsku, XVI - XVIII wieku. W innych gdańskich zbiorach muzealnych nie ma żadnych obiektów z tego okresu.

Najcenniejszy obiekt w kolekcji Muzeum

Najcenniejszym i najdroższym obiektem w kolekcji jest kabinet bursztynowy, sygnowany ,,Danzig/28. Julius/Ao 1724/ Johan George-/ Zernebach". Zachowało się zaledwie kilka bursztynowych dzieł, na których mistrzowie zostawili swoje nazwiska. W rzemiośle bursztynowym bardzo rzadko sygnowano wyroby. Kabinet reprezentuje grupę ekskluzywnych prezentów przekazywanych między dworami królewskimi i książęcymi. Analogiczne kabinety znajdują się w Victoria and Albert Museum w Londynie i Kunstgewerbemuseum w Berlinie. Zakup kabinetu zainicjował nowe badania naukowe w historii sztuki bursztynnictwa w Gdańsku. Szczegółowa sygnatura nieznanego wcześniej mistrza umożliwiła odnalezienie kolejnego bursztynnika w archiwach i wzmogła zainteresowanie tym tematem wśród badaczy.

Gdańskie pochodzenie eksponatów

Nie bez znaczenia jest fakt, że wszystkie obiekty zakupione z kolekcji Georga Laue mają gdańskie pochodzenie. Wprawdzie tylko (aż!) jeden obiekt jest sygnowany, ale wszystkie posiadają cechy stylistyczne charakterystyczne dla ukształtowanego w XVII w. stylu gdańskiego. W opiniach ekspertów gdańska proweniencja jest bezsporna. Wyroby gdańskich mistrzów znajdują się w kolekcjach najznakomitszych światowych muzeów. Dzięki zakupowi kolekcji znajdują się również w Gdańsku, w polskich zbiorach.

Najdroższym nowym eksponatem jest gra we flirt. Na wartość zabytku z pewnością ma wpływ jego rozmiar oraz ilość elementów tworzących grę. W najważniejszych muzealnych kolekcjach na świecie; Ermitaż, Carskie Sioło (Petersburg), Grünes Gewölbe (Drezno) znajdują się bardzo podobne eksponaty. Z bursztynu często wykonywano różnorodne, często już zapomniane gry towarzyskie, które w owym czasie cieszyły się dużą popularnością, a wyroby tego rodzaju były typowe dla gdańskich warsztatów. W przedwojennej kolekcji Muzeum Miejskiego i Rzemiosł Artystycznych w Gdańsku również znajdowała się podobna gra we flirt.

Najcenniejszym, nie prezentowanym dotychczas wyrobem jest medalion z płaskorzeźbioną sceną Pokłonu Pasterzy, przypisywany Christophowi Maucherowi, słynnemu gdańskiemu bursztynnikowi, partaczowi (nazwano tak wszystkich artystów nie zrzeszonych w cechach) Zazwyczaj atrybucji dokonuje się na podstawie analiz i porównań z innymi dziełami, tak też jest i w tym przypadku.

Z materiałów archiwalnych wiemy, że u tego artysty bursztynowe przedmioty były zamawiane również przez członków Rady Miejskiej i przeznaczano je na prezenty dyplomatyczne. Obiekt wyróżnia się dynamiczną kompozycją, wirtuozerią wykonania najdrobniejszych szczegółów i bardzo dobrym stanem zachowania.

Nawiązanie do najlepszych tradycji

Miasto utraciło na zawsze bezcenne bursztynowe kolekcje przyrodnicze i artystyczne. Nowa kolekcja tworzona w Muzeum Bursztynu, nawiązuje do najlepszych tradycji. Dzięki sponsorom: Fundacji L. Kronenberga, Deutsche Banku i BRE Banku udało się pozyskać do zbiorów przyrodniczych niezwykle rzadkie inkluzje w bursztynie. Pragniemy odbudować chociaż w małym stopniu kolekcję sztuki dawnej. Pozyskując kolekcję o ogromnej wartości artystycznej Muzeum Bursztynu w znaczący sposób powiększyło narodowe dziedzictwo kulturowe.

Edukacyjna i popularyzatorska rola zabytkowego zbioru bursztynu jest w Gdańsku nie do przecenienia. Dzięki różnorodności przedmiotów jest on reprezentatywny i w znakomity sposób ilustruje mistrzostwo dawnych twórców. Pokazuje wirtuozerię wykonania i wielką wrażliwość w doborze rzadkich odmian. Takimi przykładami współcześni artyści mogą się twórczo inspirować i czerpać pomysły. Kolekcja dawnej sztuki stanowi najcenniejszą część zbiorów Muzeum Bursztynu.

Wystawę można oglądać w Muzeum Bursztynu, Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w dniach 20 listopada 2008 roku - 31 marca 2009 roku.<www.gdansk.pl>