O działalności Jana Heweliusza jako wydawcy i drukarza opowie 8 grudnia Ewa Ogonowska, kierownik działu zbiorów specjalnych Biblioteki Gdańskiej PAN. Będzie to kolejny z serii dziesięciu comiesięcznych wykładów, które są częścią cyklu "Jan Heweliusz - chluba Gdańska i nauki polskiej".
Druki autorstwa Jana Heweliusza, tłoczone i zdobione w oficynach gdańskich i w prywatnej drukarni astronoma, należą niewątpliwie do najkunsztowniej wydawanych w Europie XVII wieku książek. Najwspanialsze swoje dzieło, "Selenografię", Heweliusz wytłoczył w 1647 roku w oficynie zaprzyjaźnionego Andrzeja Hnefelda. Większość ilustracji wykonał działający w Gdańsku Adolf Boy, rytował zaś Jeremiasz Falck i w niektórych wypadkach - sam astronom. Edycję podziwiali między innymi europejscy monarchowie - Ludwik XIV, Krystyna Szwedzka, Władysław IV - a także uczeni i bibliofile.
Pracując nad następnymi dziełami, Heweliusz coraz poważniej myślał o założeniu własnej drukarni. Zajęty i bardzo wymagający, chciał sprawować bezpośrednią pieczę nad ich wydawaniem. Przywileje na założenie drukarni otrzymał w 1662 roku od króla Jana Kazimierza i cesarza Leopolda I. Uzyskał też prawo królewskie do wyłącznej sprzedaży swoich książek. Drukarnia działała do tragicznego pożaru domów astronoma w 1679 roku.
Największe dzieła Heweliusza - "Kometografia", "Machina nieba", "Zwiastun astronomii" czy "Firmament Sobieskiego" - otwierają bardzo ozdobne frontyspisy zawierające postaci wybitnych astronomów, instrumenty, emblematy, odkryte konstelacje, muzę astronomii Uranię czy panoramę Gdańska. Wszystkie dzieła gdańskiego astronoma, również kilkukartkowe rysowane i rytowane przez niego raporty z zaćmień Słońca i Księżyca, reprezentują znakomity warsztat typograficzny i wielkie wyczucie artystycznego piękna.
Miedzioryty w niektórych egzemplarzach swoich książek Heweliusz własnoręcznie kolorował akwarelą. Biblioteka Gdańska PAN posiada dwa przykłady tej działalności astronoma: "Selenografię" i oba tomy "Machiny nieba".
Odczytu pt."Heweliusz - wydawca i drukarz" będzie można wysłuchać w Sali Wystawowej BG PAN, przy ulicy Wałowej 15 o godzinie 16.00.
Plan całego cyklu wykładów można znaleźć w dziale "Aktualności" na stronie internetowej: http://www.bgpan.gda.pl
PAP - Nauka w Polsce
poleca:
