Badaczka z Uniwersytetu Gdańskiego w międzynarodowym projekcie naukowym dotyczącym migracji dzieci i młodzieży w Ameryce Łacińskiej

POLONEZ to konkurs adresowany do naukowców przyjeżdżających z zagranicy, którzy chcą prowadzić badania naukowe w polskich jednostkach. Konkurs stanowi uzupełnienie oferty Narodowego Centrum Nauki w zakresie rozwijania współpracy międzynarodowej oraz mobilności naukowców. W ramach pierwszej edycji do NCN wpłynęło 419 wniosków, spośród których zespół ekspertów wyłonił 48 zarekomendowanych do finansowania na łączną kwotę ponad 36 mln zł.

Pierwsze miejsce na liście rankingowej konkursu w panelu "Nauki Humanistyczne, Społeczne i o Sztuce" zajęła dr Fina Carpena-Mendez (Oregon State University, Portland, USA), która otrzymała grant na prowadzenie projektu badawczego na Wydziale Filologicznym UG. Partnerem naukowym dr Mendez z ramienia Wydziału jest dr Aleksandra Wierucka z Katedry Kulturoznawstwa. Projekt badawczy zatytułowany "Strategie rozwojowe tubylczej młodzieży w okresie globalizacji: mobilność, wiedza i tożsamość" będzie prowadzony do roku 2018 w Polsce, w Meksyku oraz w Ekwadorze.

Ideą projektu jest wypełnienie luki w badaniach dotyczących młodzieży poprzez położenie nacisku na podmiotowość młodzieży z rejonów wiejskich, przemiany w rolnictwie oraz problemy związane ze zrównoważonym rozwojem i sprawiedliwością społeczną. Badania dotyczące młodzieży zwykle ograniczają się do badań edukacji lub tożsamości, natomiast ten projekt badawczy ma za zadanie opisać działania podejmowane przez młodzież w szerszym kontekście.

Projekt został podzielony na dwie fazy: w pierwszej dr Fina Carpena-Mendez napisze na podstawie wcześniej zebranych danych książkę dotyczącą omawianego problemu, a w drugiej zostaną przeprowadzone badania porównawcze oraz zostanie opublikowany tom zbiorowy (w redakcji naukowej F. Carpeny-Mendez oraz Aleksandry Wieruckiej). Część badawcza dotyczyć będzie porównania praktyk zawodowych i migracyjnych dzieci oraz młodzieży z dwóch grup tubylczych - Nahua w Meksyku i Huaorani w Ekwadorze. Ta pierwsza miała kontakt z kulturą Zachodu kilkaset lat temu, a druga zaledwie pięćdziesiąt lat temu, zatem wpływ zachodnich praktyk, jak i później globalizacji jest zupełnie inny. Jednak członkowie obu grup - jak zakładają badaczki i na co wskazują wstępne badania - w podobny sposób radzą sobie z efektami tych zdarzeń, czyli zaczynają poszukiwać pracy i możliwości rozwoju poza miejscem zamieszkania (migracja lokalna lub międzynarodowa).

Badane będą sposoby radzenia sobie z zarobkowaniem, najczęściej w sytuacji, gdy jest ono ograniczone - czyli poszukiwanie i wypracowywanie nowych metod zarobkowania, co często związane jest z migracją do miast lub w ogóle poza granice kraju. Efektem jest wypracowanie pewnych praktyk, które mogą (ale nie muszą) stać się bardziej powszechne w danej grupie. Poddane analizie zostaną również takie aspekty jak wpływ edukacji formalnej (nauka szkolna i rola instytucji szkoły), dostęp do nowych technologii oraz znaczenie tradycyjnej wiedzy i zasobów naturalnych itp.

Badaczki planują na zimę otwarty wykład dotyczący badań nad migracją młodzieży tubylczej, a także w późniejszym terminie seminaria naukowe, spotkania i zajęcia kursowe w języku angielskim i hiszpańskim.

Migracje młodzieży związane z poszukiwaniem pracy i lepszych perspektyw na przyszłość z pewnością różnią się w Europie i Ameryce Łacińskiej, jednak pewne własności takich praktyk mogą być wspólne, szczególnie w dobie globalizacji. Badanie tych elementów nie jest jednym z celów projektu, natomiast ze względu na fakt, że Fina Carpena-Mendez prowadziła kilka lat temu badania dotyczące migracji młodzieży irlandzkiej, pewne wstępne wnioski dotyczące takich podobieństw będą mogły być wyciągnięte. Być może będzie to baza dla kolejnego projektu badawczego.