W najbliższy piątek, 16 listopada odbędzie się uroczyste otwarcie Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych (International Centre for Theory of Quantum Technologies, ICTQT) na Uniwersytecie Gdańskim.
Czas: 16 listopada 2018, godz. 10.00
Miejsce: Wydział Nauk Społecznych UG, Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4, aula S203
Spotkanie odbędzie się w języku angielskim
Międzynarodowe Agendy Badawcze to specjalny program Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, który zakłada tworzenie w Polsce innowacyjnych centrów doskonałości, w których naukowcy z całego świata prowadzą wysokiej jakości badania naukowe, dotyczące największych aktualnych wyzwań naukowych. W ramach najnowszej edycji programu w styczniu b.r. przyznano dofinansowanie dla 3 projektów. Uniwersytet Gdański otrzymał 35 milionów złotych na utworzenie na uczelni Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych (International Centre for Theory of Quantum Technologies, ICTQT). Na czele Centrum stanął prof. Marek Żukowski z Uniwersytetu Gdańskiego.
W nowopowstałym na Uniwersytecie Gdańskim Centrum naukowcy będą prowadzić badania w zakresie fundamentalnych zagadnień fizyki kwantowej, komunikacji i informacji kwantowej oraz technologii kwantowych. Działalność
Centrum będzie skupiona szczególnie wokół rozwoju nowych technologii,
z naciskiem na cyberbezpieczeństwo oraz nowe techniki obliczeniowe. Są
to badania, które będą stanowiły podwaliny dla kluczowych w przyszłości
branż technologii informatycznych, takich jak bezpieczeństwo i rozwój
internetu kwantowego, komputerów kwantowych oraz sieci kwantowych, a
także rozwój symulacji kwantowych. Kwantowe szyfry są całkowicie bezpieczne,
a możliwość ich złamania oznaczałaby złamanie praw Natury.
W uroczystości wezmą udział przedstawiciele władz UG i Miasta Gdańska, przedstawiciel grantodawcy (FNP), partnera strategicznego projektu IQOQI-Vienna, innych jednostek zajmujących się fizyką kwantową w zakresie teorii oraz praktyki z kraju i z zagranicy, jak również przedstawiciele ze strony przemysłu. Wśród zaproszonych prelegentów gości będzie m.in. prof. Caslav Brukner z Instytutu Optyki Kwantowej i Informacji Kwantowej Austriackiej Akademii Nauk, prof. Harald Weinfurter z Instytutu Optyki Kwantowej im. Maxa Plancka oraz Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium oraz profesor Mohamed Bourennane z Uniwersytetu Sztokholskiego, współpracujący z grupami naukowymi – profesorów Marka Żukowskiego i Pawła Horodeckiego. Ponadto prelegentami będą prof. Gerd Leuchs, dyrektor Max Planck Institute for Light w Erlangen, prof. Mark Hillery z Hunter College of City University of New York, prof. Klaus Mølmer (Aarhus University) I prof. Robert Koenig (Technische Universität München). Przedstawią oni najnowsze osiągnięcia naukowe w dziedzinie fizyki kwantowej I kwantowej informatyki.
Z tych osób z UG najdłużej jest związany prof. Harald Weinfurter. Rozpoczął on współpracę naukową z Markiem Żukowskim w 1991 roku, gdy obaj przebywali na Uniwersytecie w Innsbrucku z inicjatywy prof. Antona Zeilingera. Za owoce dalszej ponad 20 letniej współpracy profesor Weinfurter otrzymał wraz z profesorem Żukowskim polsko-niemiecką nagrodę Copernicus (FNP/DFG, 2014). Ostatnim wielkim osiągnięciem grupy eksperymentalnej Weinfurtera jest jeden z pierwszych, pozbawionych luk interpretacyjnych, eksperymentów testujący korelacje Einsteina-Podolskiego-Rosena – w wersji zaproponowanej przez Johna Bella. Korelacje te są absolutnie niewytłumaczalne na gruncie fizyki klasycznej i mają zastosowanie między innymi w kryptografii kwantowej. Eksperyment Weinfurtera wykorzystywał kwantowo-optyczną technikę tzw. wymiany kwantowego splątania wspólnie opracowaną przez trzech wyżej wymienionych naukowców i ich współpracowników (1993-1995). Podczas swego wykładu prof. Weinfurter przedstawi właśnie wyniki tego eksperymentu.
– Zagadnienia fizyki kwantowej, w tym technologii kwantowych, sytuowane są wśród największych współczesnych naukowych wyzwań. Nowymi technologiami interesują się nie tylko naukowcy, ale także rządy i wielkie korporacje. W tym roku rusza europejski program wspierania tego rodzaju badań – European Quantum Technologies Flagship z budżetem 1 miliarda Euro! Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych na Uniwersytecie Gdańskim wpisuje się w zbliżającą się drugą rewolucję kwantową – mówi prof. Marek Żukowski.
Prof. Marek Żukowski z Uniwersytetu Gdańskiego stoi na czele Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych oraz jednej z grup badawczych. Jest ekspertem w dziedzinie mechaniki kwantowej i kwantowej interferometrii, autorem ponad 150 prac naukowych, publikowanych m.in. w najważniejszych światowych czasopismach, takich jak Nature czy Physical Review Letters. Prof. Paweł Horodecki jest liderem grupy naukowej w ICTQT. Jest autorem także ponad 150 artykułów z dziedziny kwantowej teorii informacji i podstaw mechaniki kwantowej, cytowanych ponad 14 tys. razy.
W nowopowstałym Centrum docelowo będzie pracowało 6 grup badawczych, w których planowane jest zatrudnienie ponad 30 osób. Stanowiska pozostałych liderów oraz członków grup badawczych obejmą naukowcy wyłonieni w ramach międzynarodowych konkursów z uwzględnieniem pełnej transparentności. Z punktu widzenia uczelni istotne jest, że z grupami będą mieli kontakt naukowy doktoranci oraz studenci Uniwersytetu Gdańskiego, którzy będą mieli okazję uczyć się od najlepszych specjalistów w dziedzinie. Warto dodać, że Uniwersytet Gdański jest miejscem gdzie narodziła się słynna na całym świecie gdańska szkoła informatyki kwantowej.
Zagranicznym partnerem strategicznym jest Instytut Optyki Kwantowej i Informacji Kwantowej Austriackiej Akademia Nauk (IQOQI-Vienna), jeden z najlepszych ośrodków w tej dziedzinie na świecie. W ramach swoich działań Centrum planuje podejmować współpracę także z innymi ośrodkami naukowymi oraz partnerami przemysłowymi prowadzącymi badania eksperymentalne min. w celu wdrażania wyników swoich prac. Jednym z takich ośrodków będzie Centrum Optycznych Technologii Kwantowych, które powstanie na Uniwersytecie Warszawskim także w ramach najnowszej edycji programu Międzynarodowych Agend Badawczych FNP.
To już drugi MAB dla Uniwersytetu Gdańskiego
Uniwersytet Gdański już po raz drugi otrzymał bardzo wysoki grant w ramach programu Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB). W zeszłym roku dwóch światowej klasy naukowców, prof. Ted Hupp i prof. Robin Fahraeus, otrzymało 41 milionów złotych na utworzenie w Uniwersytecie Gdańskim Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi. Badania nad szczepionką leczącą raka i nowymi lekami na choroby neurodegeneracyjne i nowotworowe to wyzwania, jakie podejmą dwa międzynarodowe centra naukowe, które powstaną w Polsce dzięki środkom w łącznej wysokości ponad 76 mln zł, przekazanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB). Na Uniwersytecie Gdańskim powstanie Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi, a na Uniwersytecie Warszawskim – ośrodek badawczy ReMedy. Więcej informacji znajduje się na stronie UG: pod linkiem
Z kolei w najnowszej, tegorocznej edycji kolejny MAB będzie realizowany w Gdańskim Uniwersytecie Medycznym (prof. Jan Dumański i prof. Arkadiusz Piotrowski). Dofinansowanie otrzymał projekt ‘Mutations acquired during lifetime that lead to increased risk for human disease, with focus on cancer’ (“Mutacje nabyte w ciągu życia, powodujące zwiększone ryzyko chorób ludzkich, ze szczególnym wskazaniem na raka”). Partnerem strategicznym jest Uniwersytet w Uppsali (Szwecja). Ostatnie sukcesy oznaczają silne wzmocnienie Gdańska jako ośrodka naukowego.